Uçak Gövde Yapısı

Monokok bir bütün, tek bir parça demektir (örneğin yumurta). Tek bir parçadan bir bütün olarak oluşur.

Eskiden uçaklar monokok yapılırdı. Bu uçaklar hem daha pahalıdır hem de bir hasar aldığında bütün olarak hasar alırdı, maaliyeti artardı. Monokok tip inşa yönteminde gövde, kalıp hâlinde imal edilmiş frame (dairesel kiriş-çember), basınç bölmeleri ve kaplama sacından oluşur. Bu kaplama, ana yükleri üzerinde taşır. Gövde sağlamlığı, kaplama malzemesinin nitelikleri ile ilgilidir. Monokok yapılarda stringer ve longeron gibi boylamasına uzanan yapı elemanları kullanılmaz ve gövde sacı doğrudan framelere bağlanır.

Dezavantajı: Gövde sacının yapıyı sarması zordur ve uçuş için stabil ağırlığın temin edilmesi bu tip yapılarda zordur.

Yarı monokok yapı günümüz uçaklarında uygulanan en yaygın yapı çeşididir. Bu inşa yönteminde bulkhead, frame gibi kaburga elemanlarıyla bunlara ek olan longeron, keel beam (omurga kirişi) gibi yapısal elemanlar da kullanılır. Strigerlar ise kaplama sacına boylamasına destek olarak gövdenin burulmasını önler. Yarı monokok gövdeler, birçok parçanın imal edilmesi ve sonradan bunların birleştirilmesi ile elde edilir.

Frameleri birleştiren ve gövdeye bağlayan uzunlamasına çizgi şeklindeki yapılardır. Stringerlar framelerin içinden geçerek birbirlerine perçinlenir.

Uçağın şeklini oluşturan halka şeklinde yapılardır. Yapısal dengesizliği önler, stringerların kısa olmasını sağlar. Gövdede aralıkları bulkheaddan daha sıktır, 20 inch aralıklarla dizilmişlerdir.

Framelerin daha büyük daha dayanıklı halleridir. Kokpit kısmında ve kuyruk kısmı başta olmak üzere belirli yerlere yerleştirilmişlerdir. Yüksek yoğunluklu kuvvetlerin olduğu kısımlarda dayanıklılık sağlar (kanat kısmı gibi).

Gövdenin dış şeklini oluşturur. Gövdeyi sarar ve ana yükleri taşır. Gövde yüzeyi, kaplanmış aluminyum, kromik asit ile anotlanarak işlem görmüş alüminyum

veya korozyonu önlemek için alodine ile işlem görmüş alüminyumdan oluşur.

Kabin zeminini oluşturur. Kabin ve kargo kısmını ayırır genelde. Yatay uzar, koltuk bağlantı kızaklarını taşır ve zemin ana yükünü taşır.

Gövdenin merkez kısmında olur. Genelde kanatların olduğu yerlerde, iniş takımının yuvasını destekler ve içinde yuvayı toplayabilmesi için mümkün olan yapıyı da oluşturur. Gövde yapısı içindeki en büyük kiriş yapısıdır.

Yarı monokok kanatlarda bulunur. Kanat, yatay ve dikey stabilize, istikamet dümeni, irtifa dümeni, flap gibi aerodinamik elemanların ve helikopterlerdeki pallerin içinde bulunan (bir veya daha fazla sayıda olabilir) parçadır. Sparlar kanatların ana taşıyıcı elemanıdır. Sparlar kanatta bir veya iki adet olup gövdeye dik veya açılı olarak birleşir. Sparlar genellikle (“I”, “T”, “Z”, “[“, “H”, ” ]”, “U”, “L”) şeklinde olurlar.

Bunlar da bulkhead ve frame gibi gövdede, profil gibi kanatta diklemesine kullanılan yapısal parçalar olup gövde dış kaplamasına destek olup düzgün bir şekil verir.