Helikopter rotoru helikopterin kaldırma kuvvetini oluşturan birimidir. Etrafını çevreleyen paller ve pallerin açısını pilottan gelecek komutlara göre değiştirecek mekanik sistemlerden oluşur.  Helikopterin tepesinde yer alan rotora ana rotor, kuyrukta bulunana ise kuyruk rotoru denir.

Ana helikopter rotorunda bulunan paller hava içinde hızlı bir şekilde dönerek aynı uçak kanadında olduğu gibi kanat altı ve üstünde basınç farkı yaratır. Altta oluşan yüksek basınç palleri yukarı doğru iter ve pervanede oluşan bu kaldırma kuvveti helikopterin ağırlığını geçtiğinde helikopter havalanmaya başlar.

Ana helikopter rotorunun bir diğer görevi ise kaldırma kuvvetinin yönünü değiştirerek helikopterin öne, arkaya, sağa ve sola gidebilmesine olanak sağlar. Dikey olarak havalanmak istenirse paller yere dik açıyla bulunur ve ileri doğru hareket için bu açı değiştirilir yani paller artık helikopterin burnuna doğru eğik bir şekilde pozisyon alır.

Kuyruk rotorunun görevi de aslında burada başlar. Ana rotor saat yönünde döndükçe artan torkla birlikte helikopterde saat yönünün tersinde dönme eğilimine girer. Kuyruk rotoru ise saat yönünün tersine olan tork kuvvetini sönümler ve helikopter stabil şekilde uçabilir. Ayrıca kuyruk rotorundaki güç arttırılıp ya da azaltılarak helikopterin kendi ekseni etrafında dönmesi sağlanır.

Helikopter rotoru genellikle 4 şekilde konuşlandırılır:

1-Geleneksel rotor: En basit olanı ve en çok kullanılan rotor yapısıdır.

2-Koaksiyel rotor: Genellikle Rus helikopterlerinde kullanılan rotor çeşididir. Kuyruk rotorunun görevinin ana rotorun dönmesiyle oluşan tork etkisini sönümlendirmek için kullanıldığını anlatmıştık. Koaksiyel rotorda kuyruk rotoru kullanmak yerine iki tane birbirine zıt yönde çalışan pervane kullanarak hem torku sıfırlamış hem de daha fazla kaldırma kuvveti oluşturulması sağlanmıştır.

3-İç içe rotor: Birbirine simetrik çapraz bulunan, belirli bir açıyla konumlandırılmış iki rotordan oluşur. Koaksiyel rotorlar gibi kuyruk rotoruna ihtiyaç duymaz. Kellet XR-10 ‘da direk başında 3 kanat bulunsa da bu tip tasarımlarda 2 kanat kullanılır.

4-Tandem rotor: Biri önde diğeri arkada iki büyük yatay rötordan oluşur. Yük taşıması için kullanılacak helikopterlerde kullanılır. Ülkemizde de bu rotor yapısını kullanan CH-47 Chinook helikopterler bulunmaktadır.

Helikopterlerde en büyük tehlike ise herhangi bir rotorda bulunan pallerin kırılmasıdır. Kırılma ana rotorda gerçekleşirse helikopterin yere çakılması kaçınılmazdır. Kuyruk rotorunun arızalanması ya da kırıma uğraması durumunda ise helikopter kendi etrafında süratli bir şekilde dönmeye başlar ve pilotlar helikopterin hakimiyetini kaybederler. Bu nedenle rotorlarda oluşabilecek sıkıntı helikopter kazalarında ölümü getiren en büyük tehlikelerden biridir.

Bu yazıyı da beğenebilirsiniz:

Uçak Hidrolik Sistemleri