Mayday Çağrısı Nedir?

Mayday, radyo iletişiminde tehlike sinyali olarak kullanılan bir acil durum kodudur. Uçağın ve yolcuların; yangın,patlama,denge kaybı veya yere çakılma gibi durumlarda ya da bu gibi durumlara maruz kalma olasılığında yapılan yardım çağrılarına “Mayday” kelimesi ile başlanır. Daha sonra durum kuleye bildirilir. Taşımacılıkta en önemli acil durum çağrı kodudur. İkinci en önemli çağrı kodu “Pan-Pan”dır.

Bu acil durum kodu öncelikle havacılar ve denizciler tarafından kullanılır. Ancak bazı ülkelerde itfaiye,polis veya ulaşım kurumları tarafından da kullanılıyor.

Ayrıca, mayday çağrısı bir gemi adına başka biri tarafından gönderebilir. Buna “Mayday Rölesi” denir.

TARİHÇE:
Mayday kelimesi ilk olarak 1921’de Londra’daki Croydon Havaalanı’nda kıdemli bir radyo subayı tarafından kullanıldı. Daha sonra memur Frederick Stanley Mockford’dan acil durumlarda bütün pilotlar ve kara personelleri tarafında ortak olarak kullanması için bir kod bulması istendi. Ve o zamanlar hava trafiği çoğunlukla Croydon’dan Paris’teki Le Bourget Havaalanı arasından oluşuyordu. Bundan dolayı Mockford acil durumlarda Fransızca olarak venez m’aider (bana yardım etmeye gelin) kullanılan cümlenin kısaltılmış hali olan m’aiderden (‘bana yardım etmeye’) ifadesine ses bakımından benzer olan “mayday” ifadesini önerdi. Birçoğumuzun aklına Mayday kelimesi İngilizceden geldiğini düşensekte aslında Fransızcadan gelmektedir.

HAVACILIKTA:
Havacılıkta mayday çağrısı bulunulan radyo istasyonundan veya uluslararası acil durum frekansı olan 121.5 mhz’den yapılır. Eğer kara ekibi yapılan mayday çağrısına cevap vermezse başka bir uçak tarafından yeniden mayday çağrısı yaptırılabilir. Ve mayday çağrısı yapılırken o anda frekansta bulunan diğer uçaklar tarafından mutlak sessizlik oluşturulur.

Amerika Birleşik Hava sahasında sivil bir uçaktan yapılan mayday çağrısında, Federal Havacılık İdaresi tarafından belirlenmiş olan aşağıdaki mayday çağrısını yapması ve o an için gerekli veya gereksiz unsurları eklenip çıkartılması istenir.

” Mayday, Mayday, Mayday; (Mesaj gönderilen istasyonun adı); uçak çağrı işareti ve tipi; acil durumun sebebi; hava durumu; pilotun niyetleri ve/veya istekleri; mevcut pozisyon ve rota, ya da kaybolursa uçağın o pozisyondayken en son bilinen pozisyon ve rota; irtifa veya uçuş seviyesi; kalan yakıt; araçtaki kişi sayısı; başka herhangi bir faydalı bilgi.”

Mayday Çağrısı Kullanılması Gereken Durumlar:
Uçuş emniyeti ve telsiz disiplini açısından doğru acil durum çağrısı çok önemlidir. Bu durumlara bazı örnekler:

• Yardımcı pilotu olamayan uçaklarda pilotun uçağı kullanamayacağı bir duruma geldiğinde
• Motor durması,yangın veya yapısal herhangi bir hasarda
• Zorunlu inişte
• Tamamen kaybolduğunda
• Yakıt yetersizliğinde
• Hava koşullarını uçmaya elvermemesi ve pilotun uçamayacağı bir seviyeye düştüğünde
• Gece uçuşuna izin veremeyecek olanakların oluştuğunda

Pan-Pan Çağrısı Kullanılması Gereken Durumlar:
Pan-Pan çağrısının kullanılması gereken durumların bazıları mayday çağrısı ile benzerdir. Ancak benzer durumlarda mayday çağrısı kullanılıyorsa durumun daha acil olduğu anlaşılır. Bu durumlara bazı örnekler:

• Yolcu rahatsızlıklarında
• Motorda sarsıntıya sebep olan hasarlarda
• O an bulunduğu konumdan emin olamadığında
• Uçağın kademeli olarak yükseklik kaybettiğinde

Mayday Çağrısı Formatı:
Eğer o anki durum içinde zaman elveriyorsa bir mayday çağrısı aşağıdaki sıra ile yapılmalıdır: